φαέθων

Αρχικά απλό επίθετο του θεού Ήλιου, αργότερα ουσιαστικό και όνομα προσώπου της ελληνικής μυθολογίας. Κατά τον Ησίοδο, ήταν γιος της Αυγής και του Κέφαλου, ενός θνητού. Η Αφροδίτη τον απήγαγε και τον έκανε νυχτοφύλακα του ουράνιου ναού της. Άλλη παραλλαγή τον ήθελε γιο του Ήλιου και της Ωκεανίδας Κλυμένης. Ο Φ., αν και άπειρος, θέλησε να οδηγήσει το ηλιακό άρμα του πατέρα του, αλλά πλησίασε πάρα πολύ τη Γη και ο Ζευς τον κεραυνοβόλησε, γιατί κινδύνευε να την κάψει και να εξαφανίσει την ανθρωπότητα. Ο Φ. έπεσε τότε στον ποταμό Ηριδανό. Ο μύθος αναφέρει και τη θλιβερή τύχη των αδελφών του, των Ηλιάδων, οι οποίες πρώτα βοήθησαν τον Φ. να κλέψει το άρμα του πατέρα τους και μετά τον έκλαιγαν. Από τη λύπη τους μεταμορφώθηκαν σε κλαίουσες ιτιές και τα δάκρυά τους σε κεχριμπάρι. H πτώση του Φαέθοντα, όπως απεικονίζεται σε ρωμαϊκή σαρκοφάγο (Πινακοθήκη Ουφίτσι, Φλωρεντία).

* * *

(I)

ο, ΝΜΑ

ως κύριο όν. ο Φαέθων

μυθ. γιος τού Ηλίου και τής Νεαίρας ή τής Κλυμένης, αδελφός τών Ηλιάδων, ή, κατ' άλλη παράδοση, γιος τού Κεφάλου και τής Ηούς, ο οποίος, στην προσπάθειά του να οδηγήσει το άρμα τού πατέρα του θεού Ηλίου, κατακρημνίστηκε από τον ουρανό και σκοτώθηκε στις όχθες τού ποταμού Ηριδανού

νεοελλ.

είδος παλαιάς μόνιππης άμαξας, τετράτροχης και άσκεπης, με δύο έδρανα μπροστά και άλλο ένα, χαμηλότερο, πίσω

αρχ.

1. (ως επίθ. τού Ηλίου) αυτός που λάμπει, λαμπερός, λαμπρός

2. ως ουσ. α) ο ήλιος

β) η σελήνη

γ) η ημέρα

3. ως κύριο όν. ο Ήλιος

β) ο πλανήτης Δίας

γ) ο αστερισμός τού Ηνιόχου.

[ΕΤΥΜΟΛ. Βλ. λ. φαέθω].

————————

(II)

ο, Ν

ζωολ. γένος θαλασσοπουλιών τής τάξης πελεκανόμορφα, με τρία είδη τών τροπικών θαλασσών, που συγκροτούν την οικογένεια φαεθοντίδες.

[ΕΤΥΜΟΛ. Αντιδάνεια λ., πρβλ. νεολατ. phaethon].